ही माहितीपुस्तिका VPDA प्रणाली अंतर्गत मोठ्या प्रमाणात अदात्यांची (Bulk Payee) माहिती अपलोड करण्याच्या संपूर्ण प्रक्रियेचे वर्णन करते. एक्सेल / सीएसव्ही फाइल योग्य स्वरूपात तयार करण्यापासून ते पेमेंट कन्सॉलिडेट करेपर्यंत, सर्व तपशीलवार माहिती येथे दिली आहे.

महत्वाच्या अटी (Key Terms)

VPDA प्रशासक
Draft आणि Final लॉगिनचे अधिकार असलेला प्रशासक.
Draft लॉगिन
डेटा एंट्री आणि फाईल अपलोड करण्यासाठीचे लॉगिन.
Final लॉगिन
अपलोड केलेला डेटा मंजूर (Approve) किंवा नाकारण्यासाठी (Reject) वापरले जाणारे लॉगिन.
मोठ्या प्रमाणात (Bulk)
५० पेक्षा जास्त पेमेंटची संख्या.
CSV
स्वल्पविरामाने विभक्त केलेले मूल्य स्वरूप (Comma Separated Value).

संपूर्ण प्रक्रिया: पायरी-पायरीने (Step-by-Step)

मोठ्या प्रमाणातील अदात्यांचे योजना आणि त्यांचे तपशील यांमध्ये वर्गीकरण करण्यासाठी 'Category Master' वापरले जाते. हे प्रशासकाला त्यांनी कोणते पेमेंट केले आहे ते ओळखण्यास मदत करते.

प्रक्रिया (Process):
  1. Draft User म्हणून लॉग इन करा.
  2. मेनूवर जा: Payee -> Bulk Payee Category Master.
  3. Select Scheme ड्रॉपडाउन मधून तुमची योजना निवडा.
  4. Category Description मध्ये माहिती भरा (उदा. "PMAY Scheme - Batch 1").
  5. Save बटणावर क्लिक करा.
'Category Inserted Successfully' असा संदेश दिसेल आणि तुमची नवीन श्रेणी खालील 'Category Master Data' टेबलमध्ये दिसेल.

या पायरीमध्ये, तुम्ही तयार केलेली अदात्यांची .csv फाईल सिस्टीमवर अपलोड कराल.

CSV फाईल स्वरूप (Format) - अत्यंत महत्वाचे!

फाईल अपलोड करण्यापूर्वी, कृपया खालील सूचनांचे पालन करा. शीर्ष (header) कॉलम खालील क्रमानेच असणे बंधनकारक आहे:

SR_NO PAN NAME MOBILE_NO IFSC ACCOUNT_NO AMOUNT
(अ.क्र.) (पॅन) (नाव) (मोबाईल) (IFSC) (खाते क्र.) (रक्कम)
  • PAN आणि MOBILE_NO फील्ड रिकामी ठेवू शकता.
  • NAME फील्डमध्ये विशेष चिन्हे (special characters) नसावीत.
  • IFSC कोड ११-अक्षरी असावा.
  • ACCOUNT_NO आणि AMOUNT मध्ये फक्त अंक (digits) असावेत.
  • *(सविस्तर माहितीसाठी परिशिष्ट A आणि B पहा)*
अपलोड प्रक्रिया (Upload Process):
  1. Draft User म्हणून लॉग इन करा.
  2. मेनूवर जा: Payee -> Bulk Payee Upload.
  3. Select Bulk Payee Category मधून तुम्ही पायरी १ मध्ये तयार केलेली श्रेणी निवडा.
  4. Enter Description मध्ये फाईलसाठी वर्णन लिहा (उदा. "Batch 1 Installment 2").
  5. Choose File बटण वापरून तुमची .csv फाईल निवडा.
  6. प्रथम View बटणावर क्लिक करा.
त्रुटी (Errors): जर फाईलमध्ये काही त्रुटी (errors) असतील, तर त्या स्क्रीनवर लाल रंगात दिसतील (उदा. "Invalid NAME Found For SR_NO - 3"). त्रुटी दुरुस्त करून फाईल पुन्हा अपलोड करा.
यशस्वी (Success): जर काहीही त्रुटी नसतील, तर Submit बटणावर क्लिक करा. "File Successfully Uploaded And Saved" असा संदेश दिसेल. तुम्ही View Status वर क्लिक करून स्थिती (Status) "UPLOADED" पाहू शकता.

अपलोड केलेल्या फाईलमधील डेटा प्रमाणित (validate) करणे आणि आवश्यक असल्यास तो सुधारित (modify) किंवा हटवणे (delete) यासाठी ही पायरी आहे.

त्रुटी ओळखणे (Identifying Errors):
  • अवैध (Invalid) IFSC Invalid
  • डुप्लिकेट अदाकर्ता (Duplicate Payee) Duplicate
  • नावामध्ये विशेष चिन्ह (Special Character in Name) Invalid
सुधारित करण्याची प्रक्रिया (Modification Process):
  1. Draft User म्हणून लॉग इन करा.
  2. मेनूवर जा: Payee -> Bulk Payee Modify Delete.
  3. तुमची Category आणि Title/Description निवडून View वर क्लिक करा.
  4. सर्व अदात्यांची यादी 'Status' (Valid/Invalid) सह दिसेल.
  5. अवैध (Invalid) रेकॉर्डसाठी:
    • सुधारित करण्यासाठी हिरव्या Edit (पेन) बटणावर क्लिक करा, बदल करा आणि Update दाबा.
    • हटवण्यासाठी लाल Delete (डस्टबिन) बटणावर क्लिक करा.
  6. जेव्हा सर्व रेकॉर्ड 'Valid' होतील, तेव्हा खाली Forward बटण दिसेल.
  7. फाईल अंतिम (Final) मंजुरीसाठी पाठवण्यासाठी Forward बटणावर क्लिक करा.
'Forwarded Successfully' असा संदेश येईल. आता ही फाईल 'Final' लॉगिनमध्ये मंजुरीसाठी उपलब्ध होईल.

या पायरीमध्ये 'Final' लॉगिन वापरकर्ता ड्राफ्ट वापरकर्त्याने पाठवलेली फाईल मंजूर करतो. एकदा मंजूर केल्यावर, फाईल लॉक होते आणि त्यात बदल करता येत नाहीत.

मंजुरी प्रक्रिया (Approval Process):
  1. Final User म्हणून लॉग इन करा.
  2. मेनूवर जा: Payee -> Approve Bulk Payee.
  3. संबंधित Category आणि Title/Description निवडून View वर क्लिक करा.
  4. सर्व अदात्यांची (payees) माहिती तपासा (verify करा).
  5. सर्व बरोबर असल्यास, तळाशी असलेल्या Approve बटणावर क्लिक करा.
'Bulk Payee Approved Successfully' असा संदेश दिसेल. आता ही फाईल Mandate तयार करण्यासाठी वापरली जाऊ शकते.

या प्रक्रियेत दोन टप्पे आहेत: प्रथम 'Draft' लॉगिनवरून Mandate तयार करणे आणि नंतर 'Final' लॉगिनवरून ते मंजूर करणे.

५(अ): Mandate तयार करणे (Draft User)
  1. Draft User म्हणून लॉग इन करा.
  2. मेनूवर जा: Mandate -> Generate Bulk.
  3. Voucher List मधून संबंधित Unique ID वर क्लिक करा.
  4. 'Bulk Payee Category' ड्रॉपडाउनमधून तुमची मंजूर (Approved) फाईल निवडा.
  5. अदात्यांची यादी तपासा आणि Generate बटणावर क्लिक करा.
'Mandate Generated Successfully In Draft. Available At Final For Approval.' असा संदेश दिसेल.
५(ब): Mandate मंजूर करणे (Final User)
  1. Final User म्हणून लॉग इन करा.
  2. मेनूवर जा: Mandate -> Approve.
  3. 'Pending' टॅबवर क्लिक करा आणि संबंधित Scheme निवडा.
  4. Voucher List मधून Transaction No. वर क्लिक करा.
  5. माहिती तपासा, Approve रेडिओ बटण निवडा आणि Submit करा.
'Once Authorization Is Generated You Will Not Be Able To Delete The Same. Please Confirm The Authorization.' असा पॉप-अप येईल. OK वर क्लिक करा.
'Mandate Approved Successfully. Now You Can Consolidate Mandate.' असा संदेश दिसेल.
Reject केल्यास: जर तुम्ही Reject रेडिओ बटण निवडले, तर 'Reject Reason' लिहावे लागेल. Reject केलेले Mandate हटवण्यासाठी ड्राफ्ट लॉगिनमध्ये उपलब्ध होईल.

ही अंतिम पायरी आहे जिथे पेमेंट अधिकृत (authorize) केले जाते आणि डेटा SBICMP - FastPlus वर पाठवला जातो.

Consolidate प्रक्रिया:
  1. Final User म्हणून लॉग इन करा.
  2. मेनूवर जा: Mandate -> Consolidate.
  3. 'Authorization List' मध्ये पेंडिंग असलेली यादी दिसेल.
  4. Consolidate Bills बटणावर क्लिक करा.
  5. तुम्हाला 'List of Payees for Payment' दिसेल. सर्व माहिती तपासा.
  6. Confirm Payment बटणावर क्लिक करा.
या पायरीनंतर, तुमचे पेमेंट प्रक्रियेसाठी पाठवले जाईल.

तुम्ही केलेल्या पेमेंटची सद्यस्थिती (Success/Failed) पाहण्यासाठी हा अहवाल वापरा.

अहवाल पाहण्याची प्रक्रिया:
  1. Draft User (किंवा Final User) म्हणून लॉग इन करा.
  2. मेनूवर जा: Reports -> Payment Status.
  3. तुम्ही Success, Payment By DD, किंवा Auth. wise बटणांवर क्लिक करून स्थिती पाहू शकता.
  4. सर्च बार वापरून तुम्ही विशिष्ट पेमेंट देखील शोधू शकता.

परिशिष्ट A - मोठ्या प्रमाणातील अदात्यांकरिता एक्सेल शीट कशी तयार करावी

कृपया खालील स्तंभ (Columns) आणि प्रमाणीकरण (Validations) verify करा:

  • SR_NO: (अनिवार्य) - अंकीय अनुक्रमांक (उदा. 1, 2, 3...).
  • PAN: (अनिवार्य नाही) - १०-अक्षरी (पहिले ५ अक्षरे, ४ अंक, १ अक्षर).
  • NAME: (अनिवार्य) - फक्त अक्षरे आणि जागा. कमाल लांबी ५०.
  • MOBILE_NO: (अनिवार्य नाही) - फक्त १० अंक.
  • IFSC: (अनिवार्य) - अक्षरे आणि संख्या. कमाल लांबी ११.
  • ACCOUNT_NO: (अनिवार्य) - फक्त संख्या. कमाल लांबी २०.
  • AMOUNT: (अनिवार्य) - फक्त संख्या (उदा. 25000).
सामान्य मार्गदर्शक तत्त्वे:
  • अ) सबमिट करण्यापूर्वी सर्व नोंदी तपासा.
  • ब) जे फील्ड लागू होत नाहीत (PAN/MOBILE_NO) ते रिक्त सोडा.
  • क) IFSC आणि खाते क्रमांक डुप्लिकेट नसावेत.
परिशिष्ट B - एक्सेल शीटमधून .csv फाईल कशी सेव्ह करावी
  1. Excel मध्ये, File -> Save As मेनू वापरा.
  2. 'Save as type' ड्रॉपडाउनमधून CSV (Comma delimited) (*.csv) हा स्वरूप निवडा.
  3. फाईल सेव्ह करा.
सर्वात महत्वाची सूचना: .csv म्हणून सेव्ह केल्यावर, ती फाईल एक्सेलमध्ये पुन्हा उघडू नका. असे केल्यास फाईलचे फॉरमॅट (उदा. खाते क्रमांक) बदलू शकते आणि तुमची फाईल सिस्टीमवर नाकारली (Reject) जाईल. आवश्यक असल्यास, फाईल तपासण्यासाठी Notepad किंवा Notepad++ वापरा.